Niegodność dziedziczenia to przewidziana przez polskie prawo możliwość wykluczenia danej osoby jako spadkobiercy, nawet jeśli wskazuje na nią testament. Aby tak się stało, muszą zaistnieć jednak szczególne okoliczności. Jakie? Co w praktyce oznacza niegodność dziedziczenia? Czym różni się ona od wydziedziczenia?
Wiele osób może się zastanawiać, czy odsunięcie od dziedziczenia kogoś, kto został wskazany w testamencie jako spadkobierca, jest w ogóle możliwe i legalne. Okazuje się, że tak. Niegodność dziedziczenia reguluje artykuł 928 kodeksu cywilnego. Według przepisów, istnieje możliwość uznania spadkobiercy za niegodnego przyjęcia spadku ze względu na niewłaściwe zachowanie tej osoby skierowane przeciwko spadkodawcy, lub zachowania naruszające swobodę dysponowania swoim majątkiem na wypadek śmierci lub też działania podjęte w celu zmiany dokonanych już rozrządzeń, co dyskwalifikuje tę osobę do otrzymania po zmarłym określonych w testamencie dóbr.
Niegodność dziedziczenia uznawana jest przez sąd w szczególnych okolicznościach. Za takie prawo uznaje:
Wyszczególnione powyżej okoliczności wymagają wyjaśnienia. W pierwszym przypadku, który mówi o dopuszczeniu się przez spadkobiercę popełnienia ciężkiego przestępstwa wobec spadkodawcy, chodzi o czyny zabronione doprowadzające do utraty części lub całości majątku poszkodowanego, uszczerbku na jego zdrowiu czy nawet śmierci.
Obowiązujące prawo wskazuje, że podstawą do uznania niegodności dziedziczenia są także takie przesłanki jak: grożenie spadkodawcy wyrządzeniem krzywdy w przypadku pominięcia danej osoby w podziale majątku, wykorzystanie niewiedzy prawnej spadkodawcy czy każda naganna manipulacja wiążąca się z oszukaniem osoby sporządzającej swój testament. Co ważne, niegodność dziedziczenia może być również uznana w przypadku, gdy w wyniku groźby lub oszustwa sporządzony testament został odwołany.
W przypadku uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia, osobę taką traktuje się, jakby nie dożyła otwarcia testamentu. Mówiąc inaczej, niegodny dziedziczenia spadkobierca oficjalnie nie istnieje w chwili śmierci spadkodawcy. Takie orzeczenie sądu jest jednoznaczne z tym, że osoba uznana za niegodną otrzymania spadku traci wszelkie prawa do przepisanych mu w testamencie dóbr. Co ważne, niegodność dziedziczenia oznacza wykluczenie z dziedziczenia zarówno testamentowego, jak i ustawowego. Jednocześnie, należy wiedzieć, że takie orzeczenie nie wyklucza z dziedziczenia po zmarłym spadkodawcy przez osoby uprawnione do otrzymania spadku po osobie uznanej za niegodną dziedziczenia.
Niegodności dziedziczenia nie należy utożsamiać z wydziedziczeniem, które jest zupełnie odrębną instytucją regulowaną przez prawo. Wydziedziczenie polega na pozbawieniu zstępnych krewnych, małżonków lub rodziców spadkodawcy prawa do zachowku. Według artykułu 1008 kodeksu cywilnego z wydziedziczeniem mamy miejsce, gdy:
Co istotne, to spadkodawca musi w testamencie wskazać, którą osobę uprawnioną do zachowku wydziedzicza i wskazać z jakiego powodu. Z kolei o uznanie niegodności dziedziczenia wnioskują osoby trzecie już po śmierci autora testamentu.
Jak zostało wspomniane – o niegodności dziedziczenia decyduje sąd. Aby doprowadzić do uznania danej osoby za niegodną otrzymania spadku, należy wcześniej złożyć odpowiedni pozew. Ten przedkłada się w sądzie rejonowym, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 75 tysięcy złotych. W pozostałych przypadkach sprawę należy skierować do sądu okręgowego. O uznanie niegodności dziedziczenia może wnioskować każdy, kto ma w tym interes. Oczywiście do uzyskania takiego orzeczenia niezbędne będzie przedstawienie niezbitych dowodów świadczących o winie osoby, przeciw której wnoszony jest pozew.
Wsparcie merytoryczne: Kancelaria Adwokacka Kraków Krakowscy Adwokaci
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze opinie